czwartek, 29 września 2022

„Portret Doriana Graya” - Oscar Wilde | „...Są tylko książki dobrze albo źle napisane.”

Autor - Oscar Wilde
Tytuł - 
„Portret Doriana Graya”
Gatunek - klasyka
Liczba stron - 240
Rok wydania - 2021
Wydawnictwo - Zysk i S-ka
Ocena - 10/10












Czym właściwie jest sztuka? Jakie jest jej przeznaczenie? Czego nie powinien robić artysta? Na te i wiele innych pytań odpowiedzi udzielił brytyjski pisarz, Oscar Wilde w swojej jedynej powieści „Portret Doriana Graya”, która stanowi osobistą rozprawę o sztuce, a sama w sobie w XIX w stała się przedmiotem wielu kontrowersji.

Malarz Bazyli Hallward poznaje na przyjęciu młodzieńca, Doriana Graya. Od pierwszych chwil jest zachwycony jego urodą i bez wahania maluje portret mężczyzny. Dorian również popada w zachwyt z powodu uwiecznienia swojej podobizny. Od tej pory wyraża życzenie, aby zachować wieczną młodość. Wskutek takiej deklaracji każde przewinienie Doriana pozostawia po sobie trwały ślad na obrazie.

Powieść w ówczesnej epoce wywołała skandal. Była wielokrotnie krytykowana z uwagi na propagowanie wzorców egoistycznych, panseksualnych (niektóre wątki autoerotyczne zostały usunięte przez autora). Dorian Gray popadł w zachwyt na punkcie swojej młodości, którą - uwiecznioną na obrazie - panicznie wręcz bał się stracić. To zachowanie jest silnie nacechowane również egocentrycznie.

„Portret Doriana Graya”, pomimo upływu ponad stu lat, jest powieścią wciąż niezwykle aktualną w przekazie. Główny bohater, dostając jawne przyzwolenie, przesadnie skupia się na własnych przyjemnościach, komforcie. Nie liczą się dla niego żadne wartości ani niczyje uczucia. W akcie hedonizmu rani również najbliższe mu osoby. Czy ta książka jest pochwałą hedonistycznych zachowań, czy może przestrogą? Z pewnością ukazuje zgubne konsekwencje dla samej jednostki. Niestety, współcześnie ludzkość coraz bardziej czerpie ze wzorców minionej epoki. Obecnie również jesteśmy bombardowani reklamami, które notorycznie zachęcają nas do kupienia danego produktu, łechtają nasze ego. Dobrobyt i dostępność artykułów wyzwala w społeczeństwie żądzę posiadania. W ten sposób skupia się ono na własnych przyjemnościach, zapominając jednocześnie o ich ulotności. Wniosek ten nasuwa się samoistnie po lekturze powieści i okazuje się być niezwykle trafny.

Warto zaznaczyć, że powieść Oscara Wilde’a to przede wszystkim otwarty dyskurs na temat sztuki. Autor dzieli się w niej swoimi refleksjami na ten temat. Jego zdaniem sztuka w żadnym wypadku nie może być uznawana jako źródło jakiegokolwiek dochodu. Nie powinna także służyć celowi. Wszelkie ograniczenia również wiele jej ujmują, gdyż zdaniem autora artysta powinien mieć pełną swobodę podczas procesu twórczego. Sztuka stanowi wartość estetyczną sama w sobie, wypływa zatem z wnętrza, wynika z potrzeby tworzenia abstrakcji, oderwania od rzeczywistości. Przypuszczalnie dziś ten pogląd zyskałby zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników.

Autor wykorzystał w powieści również znany już wówczas motyw. Ślady zbrodni odzwierciedlają przewinienia, których nie da się wymazać z życiorysu. Tym razem jednak dowody czynu znajdują się na obrazie, regularnie go szpecąc.

„Portret Doriana Graya” Oscara Wilde’a to niewielka objętościowo powieść, odsłaniająca wiele uniwersalnych prawd społecznych. Przypomina o konsekwencjach zachowań skrajnych, zwraca także uwagę na estetyzm, wysuwa na plan różnice między etyką a estetyką jako temat do dalszych dyskusji. Książka niewielka, lekka w lekturze, z niezwykle oryginalnym konceptem.

Za egzemplarz recenzencki dziękuję Wydawnictwu Zysk i S-ka.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz