Tytuł - „Tessa d'Urberville”
Gatunek - klasyka
Liczba stron - 448
Rok wydania - 2022
Wydawnictwo - Replika
Ocena - 10/10
„Czyż na całym świecie istniało równie nieszczęsne stworzenie jak ona? Tessa zadawała sobie to pytanie i myśląc o swoim zmarnowanym życiu, powiedziała: „Próżność nad próżnościami...‟. Powtarzając te słowa, machinalnie doszła do wniosku, że myśl ta była zupełnie nieodpowiednia dla czasów obecnych.‟
Jedna z najważniejszych powieści wszechczasów. Zanim na stałe zapisała się w kanonie klasyki literatury, wywołała wielki skandal obyczajowy. Po czasie doceniona przez krytyków. Odważny portret XIX-wiecznego społeczeństwa Anglii i prowokacja - to wykłada otwarcie Thomas Hardy w słynnej powieści „Tessa d’Urberville. Historia kobiety czystej”.
Bezbronna Tessa zostaje wystawiona na „giełdę”. Zgodnie z obowiązującymi konwenansami ma ona poślubić mężczyznę, który zapewni jej odpowiednią pozycję finansową. Niestety, kobieta zostaje uwiedziona i wykorzystana przez okolicznego lekkoducha, Aleca d’Urberville’a. Mężczyzna porzuca ją. Tessa samotnie rodzi dziecko, które wkrótce umiera. Wtedy kobieta poznaje młodego idealistę, Angela Clare’a, jednak kiedy ten odkrywa jej przeszłość, odtrąca swoją wybrankę. Zrozpaczona Tessa, osamotniona, pozbawiona środków do życia, decyduje się na dramatyczny krok. Jej czyn wkrótce okaże się brzemienny w skutkach.
Powieść na pierwszy rzut oka wydaje się banalna - historia tragicznej miłości, zdrady i zbrodni. To jednak tylko pozory, które po raz kolejny mylą. Pod tą warstwą kryje się opowieść wieloznaczna. Autor zwracał uwagę na cierpienie i nie przechodził wobec niego obojętnie. Istotną rolę w tej powieści odgrywają nawet niewinne opisy przyrody. Natura dostosowuje się do wydarzeń, co łatwo zaobserwować podczas lektury.
Thomas Hardy lubił szokować i prowokować, co widać po podtytule powieści. Sugeruje on zepsucie moralne bohaterki. W trakcie lektury okazuje się jednak, że Tessa odznaczała się wprost nienaganną moralnością, o czym może świadczyć np. urodzenie dziecka w sposób naturalny. Do samego końca postępowała zgodnie ze swoim sumieniem i w istocie padła ofiarą etycznego zachowania oraz ówcześnie panujących zwyczajów. Bezradność i bieda wymusiły na niej określone zachowanie. Tessa to kobieta tragiczna, niewolnica obyczajów, które ostatecznie wpłynęły na jej stopniowy, ale powolny upadek. Każde jej kolejne działanie w istocie oddalało ją od poczucia spełnienia. Chęci nie zawsze zostają nagrodzone.
Dzieło autora porusza także temat Kościoła. Krytyka tej instytucji z pewnością stała się powodem skandalu. Utwór prezentuje skrajnie pejoratywną ocenę anglikańskiego duchowieństwa, co widać wyraźnie w poglądach wyrażanych przez ojca i dwóch synów. Pierwszy z nich jest zagorzałym zwolennikiem kościelnej hierarchii, drugi natomiast studiuje teologię naukowo. Postać Angela Clare’a również została wyraźnie nakreślona w tej powieści. Mężczyzna przybrał maskę. Jawi się Tessie jako ktoś szlachetny, prawy, idealista. Prawda okazuje się o wiele brutalniejsza. Angel nie potrafi określić roli kobiety w społeczeństwie. Wartości przekazane mu przez rodzinę powodują, że ten w żaden sposób nie może uciec od odpowiedzialności za krzywdę wyrządzoną Tessie. Niestety, nie potrafił on wyciągnąć wniosków ze zdobytych doświadczeń uczuciowych.
Autorowi udało się opanować trudną sztukę. W niewielkiej objętościowo powieści zawarł wszystko. Ta książka wręcz poraża smutkiem, jest dosadna, przez co wywołuje liczne kontrowersje. Nie czyta się jej szybko z uwagi na nagromadzenie odwołań. Niektóre określenia użyte przez pisarza również mogły wówczas szokować (jeden z bohaterów to „wielki dziwkarz”). Ta książka jest niemal fizycznie bolesna. Nie ma w niej miejsca na uśmiech. Jedna tragedia goni drugą. Los co rusz rzuca Tessie kłody pod nogi. To właśnie jej autor poświęca najwięcej uwagi po to, aby Czytelnik dogłębnie przejął się jej postacią,
Książka oprócz dominującej części krytycznej jest również prośbą o uszanowanie godności innych ludzi, ich wyborów, decyzji oraz otwarcia się na ich potrzeby. Powieść wzywa do okazywania empatii i współczucia, które mogą wpłynąć na poprawę funkcjonowania społeczeństwa.
„Tessa d’Urberville” Thomasa Hardy’ego to arcydzieło literatury. Jedna z najbardziej przejmujących powieści, od której nie należy oczekiwać banału. To szpila w minioną epokę, bezpardonowo wykrzywiony obraz wiktoriańskiej moralności, Anglia otarta z klasy i uprzejmości. Należy przyjąć postawę badawczą i wycofać emocje, aby móc odnaleźć liczne odwołania. Nie jest to powieść dla osób wrażliwych, jednak w tym tragizmie istnieje metoda. Jedno z najgłośniejszych dzieł autora, niełatwe, ale z pewnością godne uwagi, wiecznie żywe dzięki bulwersującemu wówczas wydźwiękowi. Nie pozwala o sobie zapomnieć.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz