wtorek, 13 września 2022

„Empuzjon” - Olga Tokarczuk | O kobietach bez kobiet

Autor - Olga Tokarczuk
Tytuł - 
„Empuzjon”
Gatunek - literatura współczesna
Liczba stron - 391
Rok wydania - 2022
Wydawnictwo - Literackie
Ocena - 8/10












Jedna z najbardziej wyczekiwanych powieści współczesnych ukazała się na księgarskich półkach, pierwsza od ośmiu lat i pierwsza po otrzymaniu literackiej Nagrody Nobla przez Olgę Tokarczuk. Czy może ona stać się przedmiotem skandalu?

Wrzesień 1913 roku. W obecnym Sokołowsku mieści się uzdrowisko leczący choroby „piersiowe” i „gardlane”. Student ze Lwowa, Mieczysław Wojnicz, przyjeżdża do sanatorium w nadziei na skorzystanie z nowatorskich metod leczenia. Liczy na to, że wraz z czystym powietrzem pomogą mu one powstrzymać rozwój nieuleczalnej choroby lub nawet całkowicie ją wyleczą. Diagnoza nie pozostawia jednak wątpliwości - gruźlica, równoznaczna wówczas z wyrokiem śmierci. Mieczysław w sanatorium poznaje także innych kuracjuszy. Debatują oni niestrudzenie o sprawach kluczowym dla dalszych losów świata. Czy Europa jest zagrożona wojną? Czy zagłębiając się w lekturę książki, można stwierdzić jednoznacznie, kto jest autorem danego tekstu - kobieta czy mężczyzna? Nie tylko takie wątpliwości zajmują umysły bohaterów. Wojnicz dowiaduję się także o tragicznych wydarzeniach w okolicach gór. Ta historia niezwykle zajmuje umysłu Mieczysława, który jednocześnie nie ma pojęcia o tym, co nadchodzi.

Będąc po lekturze powieści, Czytelnik może nabrać uzasadnionych wątpliwości. Nie da się odmówić autorce talentu, pomysłu na konstrukcję nowego dzieła i ogromnej wiedzy o kulturze, jaką niewątpliwie posiada. Z drugiej strony jednak ta powieść może okazać się ciosem dla osób niewtajemniczonych, nie zaznajomionych z twórczością Thomasa Manna. „Empuzjon” de facto zawiera wiele nawiązań do „Czarodziejskiej góry”. Nieznajomość tej powieści może rzutować na odbiór książki Olgi Tokarczuk. Pytanie brzmi: czy trzeba spełniać wymagania, aby móc przystąpić do czytania tej powieści? Odpowiedź nie jest jednoznaczna, a Czytelnik staje w tym momencie między młotem a kowadłem. Decyzja należy do każdego z nas.

Uwagę z pewnością przykuwa klimat tej powieści. Już od pierwszych stron czuć w niej atmosferę senną, zaokrągloną i mroczną. Napięcie potęguje wiele niedopowiedzeń zawartych w książce. Niestety ta publikacja obfituje także w wiele wątków mizoginistycznych. Nasuwa na myśl dyskryminację kobiet (prawie ich nie ma tej powieści), a ich rola okazała się niezwykle ważna dla późniejszych losów świata. Ten motyw może okazać się przedmiotem licznych burzliwych dyskusji. Prawdopodobnie zdania na ten temat będą podzielone.

„Empuzjon” to powrót Olgi Tokarczuk w niezmienionym stylu. Autorka po raz kolejny oddaje do rąk czytelników powieść wielowarstwową, zagmatwaną i bogatą w znaczenia. Nie jest to - jak żadna pozycja w jej dorobku - lektura na jeden wieczór. Wymaga całkowitego skupienia się, cierpliwości i analizowania treści fragmentami. Niełatwa, niebanalna, warta uwagi ambitnych umysłów.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz