„Pierwsza osoba liczby pojedynczej” - Haruki Murakami | Każde „ja” jest inne...

Autor - Haruki Murakami
Tytuł - „Pierwsza osoba liczby pojedynczej”
Gatunek- literatura współczesna
Liczba stron - 224
Rok wydania - 2020
Wydawnictwo - Muza SA
Ocena - 7/10

Literatura otwiera drzwi do wielu światów niedostępnych nam na co dzień - to fakt powszechnie znany. Pośród cenionych twórców, wraz z licznymi nominacjami do różnego rodzaju nagród w tej dziedzinie, wymienia się najsławniejszego współczesnego japońskiego pisarza. Zapewne każdy szanujący się czytelnik co najmniej słyszał o postaci Harukiego Murakamiego. Pisarz wielu gatunków tym razem oddał do rąk czytelników kilka tekstów o niecodziennym charakterze.

Na najnowszą książkę Japończyka składa się osiem krótkich opowiadań. Jawią się one jednak inaczej w porównaniu do tych, do których fani autora są już przyzwyczajeni. Teksty zawierają liczne nawiązania autobiograficzne. Pisarz prezentuje w nich swoje życie z różnych perspektyw czasowych. Opowiadania dotyczą szalonych lat studenckich, pomniejszych miłostek czy przyjaźni. To fragmentaryczność życia uchwycona w locie i skondensowana w jednej książce. Przypadkowe kochanki, dziewczyny, ale również dwie najważniejsze pasje Harukiego Murakamiego - muzyka i baseball. Ze wszystkich historii wyziera smutek, nostalgia, które zdają się uderzać Czytelnika w twarz. Mnóstwo tu wspomnień wyraźnych, nacechowanych emocjami i wywołujących je. Nie brakuje również typowego motywu w japońskiej literaturze - licznych samobójstw bliskich i wszechobecnej śmierci w zwykłej codzienności.

Przystępując do lektury tej książki, bez uprzedniego zaznajomienia się z tematem, można poczuć się zdezorientowanym. Okazuje się, że klucz do zrozumienia sensu tytułu zbioru stanowi znajdujące się na jej końcu słowo od tłumaczki. W języku japońskim pierwsza osoba liczby pojedynczej zmienia się, zależnie od sytuacji, statusu społecznego rozmówcy czy jego wieku. Oznacza to, że każda postać „ja” zaprezentowana w tekście jest inna. Wpływ na taką zmianę ma wiele czynników, takich jak dojrzewanie i rozwój kompetencji społecznych. Czytelnik nie mający styczności z językiem japońskim zapewne nie będzie w stanie wyłapać tych różnic. To właśnie one nadają sensu zbiorowi. Teksty w nim zawarte ułożone są w porządku chronologicznym, prawdopodobnie po to, aby chociaż odrobinę ułatwić odnalezienie tej zależności.

„Pierwsza osoba liczby pojedynczej” to kilka krótkich, ale znaczących tekstów. Są one do bólu życiowe. Stanowią pewnego rodzaju dodatek do  pokaźnej twórczości autora. Niczym nie zaskakują, ale mogą nakłonić do przemyśleń, jeśli damy całości szansę spojrzeć na wszystko od tej drugiej strony.