czwartek, 3 sierpnia 2023

„Lata” - Annie Ernaux | Na tle wielkiej historii...

Autor - Annie Ernaux
Tytuł - „Lata”
Gatunek - literatura piękna
Liczba stron - 240
Rok wydania - 2022
Wydawnictwo - Czarne
Ocena - 8/10













Są takie powieści, w których spisane zostało czyjeś życie. Niekiedy zdarza się również tak, że te zapiski nabierają szerszej perspektywy, obejmują swoim przekazem społeczności, kraj, kontynent. Pisarka i Francja dawniej i dziś. To wszystko i o wiele więcej można odnaleźć w znakomitych „Latach”, autobiograficznej powieści najnowszej noblistki, Annie Ernaux.

Annie Ernaux przyszła na świat w trakcie trwania II wojny światowej w miasteczku robotniczym położonym na północy Francji. Obserwuje otaczającą ją rzeczywistość z perspektywy dziecka, które dojrzewa i sukcesywnie przechodzi przez kolejne stadia rozwoju: wiek nastoletni, lata studenckie i dojrzałość kobieca. Pisarka snuje wielkie marzenia o odzyskaniu wolności. Przeżywa je na tle zachodzących zmian społeczno-kulturowych, które odczuło również całe jej pokolenie. Jej wspomnienia są nad wyraz uniwersalne.

Autorka opisuje swoje życie z perspektywy minionych lat w sposób niezwykle zdystansowany, mając świadomość upływającego czasu. Język, jakim posługuje się Annie Ernaux, jest chłodny, twardy, szorstki, surowy, co pozwala Czytelnikowi zakotwiczyć się w rzeczywistości dawnej i aktualnej bez poczucia przekoloryzowania. Wspomnienia uchwycone na kartach „Lat” stanowią urywki z życia, które są jak próbki preparatów mikroskopowych. Każde utrwalone na swoim szkle, skrywające własne tajemnice, widoczne dopiero po wnikliwej analizie. Przeplatają się wśród nich sny o chłopakach na motorach czy zakazane filmy oglądane w kinie. Z czasem rodzi się samoświadomość i pragnienie wolności, które jest jak pigułka szczęścia. Wreszcie z kart Lat” wyłaniają się wspomnienia małżeńskie, macierzyńskie i początki nowego, stabilnego życia.

Powieść można odczytywać także jako obszerny portret Francji dawnych lat. Miasteczko rodzinne pisarki rządziło się swoimi prawami, odrębnymi zasadami regionalnymi i kulturowymi. Jednocześnie nadal pozostało regionem Francji, a więc częścią większej całości, nie zatraciło także swojej francuszczyzny. Wspomnienia dawne i najnowsze zlewają się w jedną całość, tak uniwersalną dla wielu pokoleń.

Lata” Annie Ernaux to wyjątkowa powieść autobiograficzna, w której uchwycone momenty życia są jak stare zdjęcia w albumie. Żyją, kiedy do nich wracamy, bo to one ukształtowały człowieczeństwo każdego z nas. Jednocześnie pisarka stawia przed Czytelnikiem pytanie: czym jest pamięć i na ile przetrwała ona w słowie pisanym?


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz